Aktualnie olbrzymim wyzwaniem, a jednocześnie szansą dla branży jest to, aby w pełni zaprezentować klientom indywidualnym oraz regulatorom rynku potencjał wytarzanych i oferowanych produktów w odniesieniu do ochrony klimatu oraz jakości powietrza. W uchwałach i programach ochrony powietrza drewno łączy się nierozerwalnie z węglem. Jednak jeśli mówimy o spalaniu tych paliw w nowoczesnych urządzeniach, to do węgla bliżej jest paliwom płynnym, takim jak gaz ziemny czy olej opałowy, niż biomasie drzewnej. Gaz, olej i węgiel to paliwa kopalne, nieodnawialne. Drewno, odwrotnie, jest jedynym odnawialnym nośnikiem energii spośród omawianych paliw.
Biomasa drzewna jest stosowana w celach grzewczych w formie drewna kawałkowego, nieprzetworzonego (o praktycznie zerowym śladzie węglowym) oraz w formie ultra czystego paliwa przetworzonego, pelletu drzewnego. Spalanie obu typów biomasy drzewnej w zaawansowanych urządzeniach zgodnych z wymogami ekoprojektu (kotły na pellet oraz kotły zgazowujące na drewno, miejscowe ogrzewacze pomieszczeń) charakteryzuje się ultra niską emisją pyłu i innych zanieczyszczeń gazowych, prekursorów smogu, w tym kancerogenów, takich jak BaP. Proces ten jest zasadniczo różny od spalania tych paliw w przestarzałych urządzeniach grzewczych, zarówno w odniesieniu do sprawności wytwarzania ciepła użytecznego, jak i emisji zanieczyszczeń.
Zasada zrównoważonego rozwoju dopuszcza rozwiązania o niezerowej emisji. Dotyczy to szczególnie takich, które oferują istotną przewagę w innych obszarach, nie tylko technicznych, środowiskowych, ale również gospodarczych, np. racjonalne wykorzystanie rodzimych zasobów OZE do ogrzewnictwa rozproszonego o zerowym śladzie węglowym.
Analizując skumulowane korzyści środowiskowe i ekonomiczne (wielowariantowa-analiza.pdf – ios.edu.pl), które wynikają z zastąpienia przestarzałych urządzeń przez nowoczesne, zgodne z ekoprojektem, można wykazać zdecydowaną przewagę nowoczesnych urządzeń grzewczych na odnawialną biomasę drzewną.
Powinniśmy pójść ścieżką tzw. zrównoważonego rozwoju, lokalnie pozyskując i wykorzystując zasoby OZE, osiągając jednocześnie w pełni zamierzone cele w postaci:
• czystego powietrza;
• neutralności węglowej.
Taki racjonalny wybór to ogromna szansa dla branży. Aby pokazać pełne zrozumienie tych zagadnień, branża nie powinna kwestionować negatywnego wpływu spalania paliw stałych na jakość powietrza. Jednocześnie powinna formować dobitny przekaz gotowości aktywnego uczestniczenia w tych przemianach, a także pokazywać potencjał techniczny oferowany już dzisiaj przez wytwarzane urządzenia. Konieczne jest nieustanne rozwijanie, ulepszanie stosowanych rozwiązań, również przez ściślejszą współpracę z ośrodkami badawczymi. Powinny być budowane własne „twarde” dowody naukowe. Dotyczy to nie tylko spełnienia przez urządzenia wymogów ekoprojektu, ale również emisyjności tych urządzeń w odniesieniu do pozostałych zanieczyszczeń, takich produktów procesu spalania, jak WWA. Ponadto działania w obszarze rozwiązań technicznych muszą być obudowane szeroko pojętą, intensywną edukacją użytkowników. Emisyjności urządzeń nie wolno pozostawić przepadkowi, lepszemu lub gorszemu zachowaniu operatora. Użytkownicy nowoczesnych urządzeń muszą stosować dobre praktyki na co dzień. Tutaj rola dostawcy tych urządzeń jest nie do przecenienia. W zestawie z urządzeniem grzewczym sprzedający musi przekazywać kompletny zestaw dobrych praktyk czystego spalania.
W zakresie monitorowania pracy urządzeń i poprawności ich obsługi kluczową może być współpraca z branżą kominiarską, która musi być zdecydowanie ściślejsza.
Połączenie tych wszystkich elementów z pewnością zaowocuje przemianami rynku, środowiskowymi, społecznymi i ekonomicznymi, korzystnymi dla wszystkich interesariuszy.
Prof. Robert Kubica
Politechnika Śląska, Katedra Inżynierii Chemicznej i Projektowania Procesowego