Pracownicze Plany Kapitałowe (w skrócie PPK) to system dobrowolnego, prywatnego, długoterminowego oszczędzania na przyszłość, którym zostaną objęci pracownicy. System będzie tworzony i współfinansowany przez pracowników, pracodawców i państwo.
PPK zostaną wprowadzone w polskich firmach etapami. Najwcześniej, bo od lipca 2019, zaczął on obowiązywać w firmach zatrudniających co najmniej 250 osób. Ten obowiązek był rozszerzany o mniejsze firmy, a od stycznia 2021 roku obejmie wszystkie firmy niezależnie od tego, ile osób zatrudniają, a także jednostki należące do sektora finansów publicznych. Ustawa określa maksymalne terminy zawarcia umów. Umowa o zarządzanie PPK dla wszystkich podmiotów, których obowiązek tworzenia PPK powstanie 1 stycznia 2021 upłynie 23 kwietnia 2021, a umowa o prowadzenie PPK najpóźniej do 10 maja 2021 roku.
Kto nie musi prowadzić PPK?
PPK nie muszą tworzyć samozatrudnieni, czyli osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, o ile nie zatrudniają pracowników i osoby fizyczne, które zatrudniają osoby w zakresie niezwiązanym z prowadzoną działalnością gospodarczą (np. opiekunki do dzieci, dorywcza pomoc domowa); mikroprzedsiębiorcy; wszyscy zatrudnieni, którzy złożyli deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat, i pracodawcy, którzy przed objęciem obowiązkiem PPK prowadzili PPE i naliczali oraz odprowadzali składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia, o ile przystąpiło do niego co najmniej 25% osób zatrudnionych.
Kto będzie objęty PPK?
Pracodawcy automatycznie zapiszą do pracowniczego planu kapitałowego wszystkich pracowników od 18 do 54 lat, którzy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Pracownicy, którzy ukończyli już 55 lat, mogą przystąpić do PPK po złożeniu stosownego wniosku. Z planu wyłączeni są najstarsi pracownicy – tacy, którzy ukończyli już 70 lat.
Na czym polega PPK
Pracodawca wybiera instytucję finansową, która będzie zarządzała prowadzonym w jego firmie pracowniczym planem kapitałowym. Po podpisaniu umowy instytucja finansowa tworzy imienne rachunki dla pracowników. To na tych rachunkach będą gromadzone oszczędności z PPK.
Pieniądze na rachunkach PPK
Wpłaty na rachunki mają pochodzić z trzech źródeł:
Część finansowana przez pracownika:
• wpłata podstawowa pracownika (obligatoryjna) – 2% wynagrodzenia brutto;
• wpłata dodatkowa (dobrowolna) pracownika – do 2% wynagrodzenia brutto.
Maksymalna wpłata pracownika może wynieść 4% wynagrodzenia brutto.
Część finansowana przez pracodawcę:
• wpłata podstawowa pracodawcy (obligatoryjna) to 1,5% wynagrodzenia brutto;
• wpłata dodatkowa (dobrowolna) pracodawcy – do 2,5% wynagrodzenia brutto.
Maksymalna wpłata pracodawcy może wynieść 4% wynagrodzenia brutto.
Łączna maksymalna wpłata pracownika i pracodawcy to 8% wynagrodzenia brutto.
Dopłaty ze strony państwa do PPK:
• wpłata powitalna – 250 zł (dla oszczędzających przez co najmniej trzy miesiące);
• dopłata roczna – 240 zł.
Dopłaty ze strony państwa są niezależne od wysokości wynagrodzenia
pracownika.
Obowiązki pracodawcy związane z PPK
Co ważne, pracodawca nie może zrezygnować z prowadzenia pracowniczego planu kapitałowego. PPK są dobrowolne, ale tylko po stronie pracownika, który może wziąć udział w PPK lub złożyć rezygnację. Dla pracodawcy tworzenie i udział w systemie jest jego obowiązkiem. Będzie on też musiał prawidłowo obliczać i terminowo przekazywać wpłaty wybranej instytucji oraz gromadzić i archiwizować dokumentację dotyczącą PPK.
Co ważne, wydatki poniesione przez pracodawcę na PPK stanowią koszty uzyskania przychodu, a wpłaty pracodawcy nie stanowią podstawy naliczania składek na ZUS.
Wypłata środków z PPK
Gdy pracownik ukończy 60. rok życia, będzie mógł zdecydować, jak zamierza skorzystać ze zgromadzonych środków. Może dalej gromadzić środki w PPK, może też skorzystać z domyślnej formy wypłaty: 25% zgromadzonych przez niego funduszy zostanie mu wypłacone jednorazowo, a pozostałe środki będą wypłacane w comiesięcznych ratach przez 10 lat. Wypłata w tej formie będzie zwolniona z podatku od zysków kapitałowych. Pracownik może też wnioskować o zmianę ilości rat – także do 1 raty, jednak zmniejszenie liczby rat poniżej 120 będzie skutkować koniecznością zapłaty podatku od zysków kapitałowych.
Pracownik będzie mógł też przenieść zgromadzone środki na polisę w zakładzie ubezpieczeń lub na rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej (zgodnie z warunkami określonymi w ustawie o PPK). Może też wypłacić środki w formie świadczenia małżeńskiego – wypłata z jednego, wspólnego rachunku małżeńskiego.
Przydatne informacje
Szczegółowe informacje o PPK znajdą Państwo na dedykowanej stronie internetowej: https://www.mojeppk.pl/. W dziale dla pracodawcy znajdą Państwo między innymi listę instytucji finansowych, które mogą prowadzić PPK, oraz kalkulator wpłat pracodawcy.
Opracowała Aldona Mazurkiewicz
Podstawa prawna:
Ustawa z 4 października 2018 roku o pracowniczych planach kapitałowych
(Dziennik Ustaw nr 2215).
mojeppk.pl